Opmaak van een taakrisicoanlyse
Een gedetaileerde analyse van uitzonderlijk werk.
Welke factoren bepalen de extra risico's van een opdracht?
- De aard van het werk:
werken met gevaarlijke stoffen, graafwerkzaamheden, hogedrukvloeistofreiniging, nieuwe machines… - De werkplek
besloten ruimte, moeilijk toegankelijke werkplek, weinig vluchtwegen, weinig bewegingsruimte… - De werkplekomgeving
verkeer, materiaalopslag, andere activiteiten in de buurt, werken in een productieruimte… - Complexiteit van het werk
met meerdere bedrijven op dezelfde plek actief, tijdsdruk, veel personen op een kleine plek… - Werkcondities
uitzonderlijke weersomstandigheden, verlichting, geluid, temperatuur, stof, stank, trillingen, werkhouding…
Het kan zijn dat de TRA tijdens de werkzaamheden wordt bijgesteld.
Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer het voorgestelde werkplan in de praktijk niet uitvoerbaar is, het juiste gereedschap niet voorhanden is, de werkcondities veranderd zijn of wanneer er net een ongeval of incident is gebeurd.
Een TRA wordt opgemaakt bij afwijkende werken.
Besteed dus zeker genoeg aandacht aan de specifieke eigenschappen die het werk afwijkend (en misschien ook meer risicovol) maken.
Wie stelt de TRA op?
De TRA wordt opgesteld door een team van uitvoerders, planners, werkvoorbereiders en eventueel deskundigen.
De opdrachtgever die de werkvergunning uitschrijft kan een TRA eisen.
Men kan ook zelf bepalen dat de werkzaamheden ongewoon zijn en spontaan een TRA opstellen.
Waar moet u op letten?
- Veiligheid: het voorkomen van ongevallen, fouten en onveilige situaties
- Gezondheid: het voorkomen van gezondheidsschade
- Milieu: het minimaliseren van invloeden van de omgeving
- Efficiëntie: doelgericht werken tegen minimale kosten
- Welzijn: de creatie van een zo gunstig mogelijk werkklimaat
Hulp nodig bij de creatie
van een TRA?
Van planning naar uitvoering in 8 stappen
Stap 1 - Stel de taak vast
Bepaal in detail wat ‘anders’ is dan de ‘normale’ werkzaamheden.
Denk bijvoorbeelde aan volgende zaken:
- Wat is de aard van het werk?
- Hoe zijn de arbeidsomstandigheden?
- Is de omgeving anders?
- Hoe complex is het werk?
- Onder welke condities moet het werk uitgevoerd worden?
Stap 2 - Bepaal de risico's
Bepaal en inventariseer de risico’s. Kijk niet alleen naar de aanwezige risico’s, maar hou ook rekening met nieuwe risico’s die zouden kunnen ontstaan.
Hiervoor gebruikt u best de risicoanalysemethode van Fine & Kinney.
R = W x B x E
Risico = waarschijnlijkheidsfactor x blootstellingsfactor x ernstgraad
Stap 3 - Neem risico’s weg of maak deze beheersbaar
Wanneer de risico’s bepaald zijn, kan u trachten deze weg te nemen.
Dit is helaas niet altijd haalbaar: de werkplek opruimen kan vrijwel altijd, maar het veranderen van de hoogte van het object waaraan men werkt kan praktisch onmogelijk zijn.
Door het gebruik van een valbeveiliging worden de valrisico’s in dat geval beheersbaar, wat het risico dan ook aanvaardbaar maakt.
Maak er een gewoonte van om risico’s zo vaak mogelijk te elimineren, maar belet dat de praktische uitvoerbaarheid van de werken in het gedrang komen.
Stap 4 - Analyseer en beschrijf de werkvoorbereiding
Denk vooral aan de volgorde van de werkzaamheden – deze zijn cruciaal bij een TRA!
Bij sommige werken kan het namelijk zeer gevaarlijk zijn om de stappen in een verkeerde volgorde uit te voeren.
Denk bijvoorbeeld aan het uitschakelen van een stroomcircuit, de druk verwijderen van een hydraulieksysteem, het aanbrengen van waarschuwingen bij het openen van een toegangsluik, …
Geef ook voldoende aandacht aan andere factoren en vereisten:
· Procedures die men moet volgen
· Machines/werktuigen die aanwezig, gebruiksklaar en veilig moeten zijn
· Eventuele vereisten op vlak van opleiding en/of ervaring van de uitvoerders
· Tekeningen en kwaliteitseisen die worden gesteld door uzelf of de opdrachtgever
Stap 5 - Stel de TRA op met het team
Maak een TRA op samen met de verschillende werknemers met een verschillende expertise.
Het is heel belangrijk dat alle werknemers die de taak zullen uitvoeren betrokken zijn bij de opstelling van de TRA. Ook de werknemers die de planning en de werkvoorbereiding maken. Hoe meer partijen betrokken zijn, hoe breder de analyse van de mogelijke risico’s.
Stap 6 - Communiceer de TRA naar de betrokken partijen
Eens de taakrisicoanalyse klaar is, moet deze gecommuniceerd worden naar de betrokken medewerkers: alle uitvoerenden, maar ook alle leidinggevenden.
Normaal gezien heeft een groot deel van de werknemers meegewerkt aan de uitwerking van de TRA.
Een kick-offmeeting voor de werkzaamheden is het ideale moment om de TRA te bespreken.
Stap 7 - Voer de werken uit volgens de maatregelen
Het werk kan starten wanneer iedereen op de hoogte is van de beheersmaatregelen.
Hoe beter de communicatie voordien gebeurde, hoe veiliger er gewerkt kan worden.
Een schriftelijk document is interessant om op terug te vallen.
De werknemer is verplicht om de werken uit te voeren volgens de veiligheidsvoorschriften en moet zorgen dat hij geen gevaar veroorzaakt voor zichzelf en zijn collega’s.
Leidinggevenden moeten tijdens de uitvoering van de werkzaamheden de risico’s van de TRA goed in het oog houden.
Stap 8 - Evalueer en documenteer de resultaten
Na de beëindiging van de taak of het einde van het project is het tijd voor een evaluatie.
Hierbij wordt vrijwel iedereen betrokken: uitvoerenden, werkvoorbereiders, planners en leidinggevenden.
Daarin wordt nagegaan of het werk conform de veiligheidsvoorschriften en werkinstructies werd uitgevoerd. Ook worden eventuele onvoorziene omstandigheden, gevaarlijke situaties of ongevallen besproken.
Bewaar de TRA op een centraal punt, ook indien u deze niet onmiddellijk opnieuw zal inzetten.
Het verslag en de evaluatie van de TRA dient men ook zorgvuldig te bewaren.
Deze informatie kan in de toekomst een waardevolle inspiratiebron zijn bij soortgelijke werkomstandigheden.
Besluit
De conventionele risicoanalyse (die alleen maar ingaat op de reguliere werkzaamheden) wordt aangevuld met een TRA om ook uitzonderlijke werkzaamheden op een veilige manier aan te pakken.
Een TRA wordt vóór de uitzonderlijke werkzaamheden opgesteld door het team dat betrokken is bij de opdracht en bepaalt de extra risico’s waarmee rekening moet gehouden worden.
En wordt volop gecommuniceerd met alle betrokken partijen voor de start van de opdracht.
Zo minimaliseert men de kans dat er een bepaalde factor of risico aan de aandacht ontsnapt en worden alle betrokkenen zorgvuldig en volledig geïnformeerd.
Het is algemeen genomen beter om een TRA te veel dan een TRA te weinig op te maken.
Op zoek naar duidelijkheid?
Wie moet er een TRA opmaken? Wat is afwijkend werk nu precies? Hoe lang op voorhand kan ik een TRA maken? Kan ik dezelfde TRA hergebruiken?
Prevom heeft de expertise die u zoekt.
Wij informeren u graag over de mogelijkheden!